ترجمه فیلم
ترجمه فیلم دسته بندی های مختلفی دارد. اولین دسته بندی، ترجمه تمام مطالب نوشتاری از جمله فیلم نامه و مقالاتی است که برای پشتیبانی از تولید فیلم مورد نیاز هستند. دوبله و زیرنویس گذاری یکی دیگر از دسته بندی هاست؛ چنانچه فیلم به صورت بین المللی منتشر شود، این مورد می تواند به زبان های مختلفی صورت گیرد. آخرین دسته بندی، مطالب، بررسی ها و چکیده های بازاریابی هستند که به ترجمه نیاز دارند.
سازندگان فیلم و مستند معمولا در زمان تهیه فیلم یا مستند خود اگر با ملیت های خارجی سروکار داشته باشند از مترجمان استفاده می کنند. در اینجا مصاحبه ها و مقالاتی که پیش زمینه کل تحقیقات پیش تولید را تشکیل می دهند نیز می توان گنجاند. همچنین ممکن است در طول فرآیند تولید فیلم از مترجمان شفاهی نیز در مراحل پیش تولید یا بعد از آن استفاده گردد.
زیرنویس و دوبله
امروزه دوبله و زیرنویس به یکی از بخش های اصلی فروش فیلم به مخاطبان و کشورهای خارجی تبدیل شده است. در دوبله، صدای فیلم تغییر داده می شود به صورتی که خواهید دید کاراکترها به زبان خارجی صحبت می کنند. زیرنویس به این معنی است که کپشن های نوشتاری به زبان دیگر در قسمت پایین صفحه نمایش به نمایش درمی آیند و باید با دیالوگ های هر صحنه همزمان باشند.
تبدیل شدن به یک مترجم فیلم نیاز به کار و تلاش زیادی دارد. مترجمان زمانی که کار دوبله انجام می دهند، معمولا رونوشتی ایجاد می کنند که براساس رونوشت مورد استفاده در زبان مبدأ است و باید با حرکت دهان کاراکترها هماهنگ باشد. همچنین مترجمان باید فرهنگ مقصد را در نظر بگیرند تا اطمینان پیدا کنند هیچ سنت یا تابویی شکسته نشده، اصطلاحات عامیانه به درستی استفاده گردیده و دیالوگ ها به دقت در زبان مقصد نشان داده شده اند.
در مرحله پساتولید فیلم نیز فرصت های دیگری برای ترجمه وجود دارد. موارد تبلیغاتی برای انتشار جهانی شامل تریلر فیلم ها، محتوای آنلاین، تلویزیون، رادیو و تبلیغات و تریلرهای چاپی می شود. در موارد خاص، شرکت های تولید فیلم نیز به منظور ارائه درخواست ها و پرونده های خود به فستیوال های خارجی نیاز به ترجمه دارند.
گرچه زیرنویس از دوبله سادهتر است، اما مترجم باید نسبت به فرهنگ های مختلف دانشی عمیق داشته و باید بداند چگونه از کلمات استفاده کند تا معنی کلمات را تا حد ممکن انتقال دهد.
انواع مختلف ترجمه براساس کشور
در ترجمه فیلم، هر کشور پیش نیازهای خاص خود را دارد. اصلی ترین انواع ترجمه دوبله و زیرنویس هستند و انتخاب میان این دو به وضعیت فرهنگ های مبدأ و مقصد در بستر جهانی، هزینه، روشی که مخاطب به آن عادت دارد و سنت ها و شرایط تاریخی بستگی دارد.
اکثر فیلم هایی که به صورت بین المللی منتشر می شوند از کشورهای انگلیسی زبان نظیر انگلستان یا ایالات متحده آمریکا نشأت می گیرند. از آنجایی که این کشورها به ندرت فیلم وارد می کنند، هر فیلم خارجی که در سینماهای آنها به نمایش درآید از زیرنویس بیشتر از دوبله استفاده می کند. در انگلستان، بیشتر فیلم های وارداتی به نمایش درآمده از ایالات متحده وارد شده اند، در نتیجه ترجمه فیلم مسئله زیاد مهمی در این کشور نیست.
در همین حال، کشورهایی وجود دارند که دوبله را ترجیح می دهند، این کشورها شامل کشورهایی می شوند که به زبان های اسپانیایی، آلمانی، ایتالیایی و فرانسوی صحبت می کنند. اکثر فیلم های به نمایش درآمده در این کشورها دوبله می شوند. از لحاظ تاریخی، دوبله از دهه ۱۹۳۰ میلادی روش ترجیحی ترجمه فیلم در این کشورها بوده است.
همانطور که کشورهایی وجود دارند که دوبله را ترجیح می دهند، کشورهایی نیز هستند که زیرنویس برایشان اولویت دارد. در این کشورها فیلم های وارداتی زیرنویس می شوند؛ کشورهایی نظیر پرتغال، کرواسی، اسلوونی، یونان، دانمارک، سوئد، نروژ و هلند. همچنین کشورهایی وجود دارند که نیاز به زیرنویس دوگانه دارند، زیرا اکثریت جمعیت آنها به دو زبان صحبت می کنند، کشورهایی نظیر فنلاند و بلژیک.
از طرف دیگر، لهستان و روسیه بیشتر به صداگذاری عادت دارند، زیرا دوبله برای این کشورها بسیار پرهزینه است. علی رغم اینکه دوبله کمی پرهزینه است، اما در کشورهای مجارستان، بلغارستان، اسلواکی و جمهوری چک روش ترجیحی است.
مشکلات و محدودیت ها
ترجمه فیلم کار دشواری است. حتی مکالمات ساده نیز باید به گونهای باشند که از اصطلاحات و عبارات استاندارد در زبان مقصد استفاده کنند. زیرنویس ها باید با محدودیت های فضا و زمان مطابقت داشته باشند. برای تعداد کاراکترهایی که می توانند در صفحه به نمایش درآیند و بیننده زمان کافی برای خواندن آنها داشته باشد محدودیت هایی وجود دارد. در همین حین، زیرنویس باید با صدا و تصاویر نمایش داده شده بر روی صفحه هماهنگ باشد. از طرف دیگر، طول متونی که در زمان دوبله مورد استفاده قرار می گیرند باید با طول متون اولیه یکسان باشد.
زیرنویس مشکلات و محدودیت های بیشتری دارد. مترجمان باید نسبت به نشانه های فرهنگی نظیر اصطلاحات فنی، سیاسی، پزشکی، اعمال قانون و دیپلماسی و سایر کلمات مورد استفاده در زمینه های دیگر که ترجمه آنها دشوار بوده آگاه باشد. با دانستن تعداد کاراکترهایی که می توانند بر روی صفحه نمایش نشان داده شوند (حدود ۳۰ تا ۶۰ کاراکتر)، نشان دادن حالات و احساسات هنگام زیرنویس گذاری ساده نیست. اغلب اوقات، زیبایی دیالوگ و احساسات موجود در آن حذف و با کلمات خلاصه و معمولی که متناسب با فضا هستند جایگزین می شوند. زیرنویس ها تنها برای چند ثانیه بر روی صفحه به نمایش درمی آیند، بنابراین بیننده باید آنچه در آن لحظات حساس گفته شده را به طور خلاصه متوجه شود. اگر مکثی در دیالوگ وجود داشته باشد، زیرنویس باید برای مدت بیشتری بر روی صفحه نمایش باقی بماند، اما این امر اغلب اوقات اتفاق نمی افتد. یکی دیگر از سختی های زیرنویس تنظیم کدهای زمانی است، این کار به دو برابر زمان صرف شده برای زیرنویس نیاز دارد.
زمان بندی برای دوبله نیز بسیار پراهمیت است. طول متن ترجمه شده باید تقریبا با متن اولیه یکسان باشد. با این وجود، دوبله با محدودیت های فضای صفحه نمایش سروکار ندارد. به علاوه، دوبله اختیار عمل بیشتری به مترجم می دهد، زیرا بینندگان قادر به شنیدن صدای اصلی فیلم نیستند.
